विरोधका लागि नाङ्गो शरीर

गत नोभेम्वर १५ मा मलेसियामा मेक्सिकन कृषकहरुले पनि पूरै नाङगिएर सेलानगोर एम बीको कार्यालय अगाडि विरोध पर््रदर्शन गरे । गरिबहरुका लागि ल्याइएको आवासीय योजनाअर्न्तर्गत प्रस्तावित दोहोरो शुल्क विरुद्ध उनीहरुले पर््रदर्शन गरेका थिए ।

अर्जेन्टिनजाको ब्युनोस आयर्समा २००८ को जुनमा सैयौ नाङ्गा मानिसहरु सांकेतिक विरोधमा उत्रिए । रगत जस्तै रंगले शरीर भिजाएका ती मानिसहरु खरायोको र ौको प्रयोग विरुद्ध यो पर््रदर्शन गरिरहेका थिए । यस पटक नांगंो विरोध गर्नेहरु पनि पेटाका कार्यकर्ता र शुभभिन्तक नै थिए ।

२००८ को जुन १४ मा पेन्टी र ब्रासम्म नलगाएका महिला अनि पुरुषहरुको ठूलो समूहले सेन्ट्रल लण्डनको सडक हु“दै साइकल र्‍याली गर्‍यो ।

नाङ्गो शरीरमा विरोधका संाकेतिक नाराहरु ल्ोखेका मिश्रति उमेर समूहका ती महिला-पुरुष हाइड पार्कमा जम्मा भए र र्‍यालीलाई उत्सवमा परिणत गरे  । उनीहरुको उद्देश्य थियो- तेलमाथि भएको विश्वव्यापी परनिर्भरताको विरोध गर्नु, कार संस्कृतिविरुद्ध मत निर्माण गर्नु, शारीरिक स्वतन्त्रताको वकालत गर्नु, साइकिलिस्टहरुको सुरक्षाको विषयमा सम्बद्ध निकायको ध्यानाकर्षा गराउनु । यस्तै यस्तै ।
हालै मात्र लण्डनमा जनावर अधिकारका लागि क्रियाशील पिपल फर इथिकल टि्रटमेन्ट अफ एनिमल पेटामा आबद्ध अधिकारकर्मीहरुले निर्वस्त्र भएर जुलुस पर््रदर्शन गरे । उनीहरुको भनाइ छ- जनावरहरुलाई मानव स्वार्थका लागि प्रयोग गरनिु हु“दैन ।
२००७ को अगस्तमा सैयौ मानिसहरुले स्विट्जरल्याण्डको एलेटजको हिउ“ले भरएिको सतहमा सामूहिक रुपमा नांगै लम्पसार परे । विश्वव्यापी तापक्रम बृद्धि अर्थात ग्लोवल वार्मिङविरुद्धको एउटा अभियान भन्दै उनीहरु नांगिएका थिए ।
नेपालका वादी समुदायका महिलाहरु गत वर्षराजधानी काठमाडांैको सिंहदरवार अगाडि अर्धनग्न भई विरोध पर््रदर्शन गरे । परम्परागतरुपमा देहव्यापार गर्दै आएका वादी समुदायका महिलाहरुले आफूहरुको पुनर्स्थापना र सम्मानजनक जीवनका माग गर्दै यो विरोध गरेका थिए ।
आफूलाई मनोक्रान्तिका कार्यकर्ता बताउने युवाहरुको एक समूहले गत वर्षगुप्तांगसम्म नछोपेर काठमाडौमा पर््रदर्शन गर्‍्यो । उनीहरुको भनाइ थियो- मनोक्रान्तिको विषयलाई नेपाली मिडियाले उपयुक्त स्थान नदिएकाले त्यसको विरोधमा पर््रदर्शन गरएिको हो ।
च्ााहे शान्तिको नारा लिएर होस, च्ााहे जनावर अधिकारको नारा लिएर होस्, अथवा पर्यावरण सन्तुलनको नारा लिएर नै किन नहोस्, मानिसहरु नाङ्गी रहेछन् । अमेरकिाले इराक युद्धमा सेना उतारेको केही समयपछि केही महिलाहरु त्यसको विरोध गर्दै सांकेतिक रुपमा नांगंो शरीरमा देखा परेका थिए ।
सान पान्सिस्कोमा सन् २००२ को अप्रिल १९ मा एक सय महिला र पुरुषहरुले नाङगो शरीरले समुद्रमा किनारमा मेक लभ, नट वार भन्ने आकृति बनाएर शान्तिको वकालत गरे । २००५ नोभेम्वरमा केही महिलाले यी स्तन हुन्, बम होइनन् भन्ने नाराका साथ क्लालिफोर्नियामा भएको विशेष निर्वाचनमको मतको विषयलाई लिएर नाङ्गो रुपमा सडकमा ओर्लिएका थिए । क्यानडा र अष्ट्रेलियामा पनि शान्तिको नारा लिदै नाङ्गोरुपमा महिलापुरुषहरु देखिए ।
आखिर कसैको विरोध र कसैको र्समर्थनका लागि सडकमा नांगै ओर्लनर्ैपर्छ त - कुनै पनि कुराको विरोध या र्समर्थन गर्नु र दुनिया“को अगाडि स्तन र गुप्तांग पर््रदर्शन गर्नुबीचको सम्वन्ध के छ त - सायद यही नै कारण हो भनेर ठोकुवा गर्नुले कुनै अर्थ दिदैन किनभने नांगो शरीर भन्नेवित्तिकै यौनको कुरा उठ्छ र यौनका विषयमा भिन्न भिन्न दर्शन र मान्यताहरु विद्यमान छन् ।
आम बुझाइ के हो भने यौन मानवीय अभिरुचिको अत्यन्त प्राथमिकताको विषय हो र सबै मानिसहरु यसको चाहना गर्छन् । यौनजन्य विषयमा रुचि नराख्ने मानिस सायदै कम होलान् । खुल्लमखुल्ला नांगिनु भनेको सामाजिक मर्यादा तोड्नु हो भन्ने मान्यताले जरो गाडेको समाजमा नांगै हि“ड्नु अपाच्य व्यवहार हो । तर, नांगो मानिसलाई हर्ेन खोज्नु मानवीय कौतुहल पनि हो ।
मानवीय कोतुहलको फाइदा उठाउ“दै यस्ता विरोधकर्ता निर्वस्त्र सडकमा ओर्लन्छन् जसको प्रमुख उद्देश्य अरुको दृष्टि आफूहरुतिर तान्नु नै हुन्छ । नांगो शरीरसहित र्समर्थन वा विरोध गर्नु आफ्ना मुद्दा प्रचारबाजीको नौलो, अनौठो र प्रभावकारी शैली हो भन्ने बुझाइ यस्ता पर््रदर्शनकारीहरुको हुनसक्छ । उनीहरु आफ्ना मद्दाको प्रचार र प्रभावका लागि आफ्नो यौनजन्य अंगहरुलाई उपयुक्त माध्यम ठान्छन् । मानिस नांगै जन्मन्छ, नांगै खरानी हुन्छ, नांगो हुनु भनेको प्राकृतिक र अत्यन्त स्वाभाविक प्रक्रिया हो, त्यसैले र्सार्वजनिकरुपमा नांगिनेहरुविरुद्ध खनिनु बेकार छ भन्नेहरु पनि प्रशस्तै छन् ।
उनीहरुको तर्क छ, वस्त्रहीन भएर मानिसहरु खल्लारुपमा देखिनु न त जन्मजात खराबी हो न त अपराध नै । उनीहरुको विचारमा नाङगा विरोध ज्यादै साधारण, सिधै राजनीतिक र दार्शनिक क्रियाकलाप हुन् । यस्ता विरोधहरुले हाम्रो समाजको विसंगति र सरकारको भ्रष्ट कार्यलाई चुनौती दिइरहेको हुन्छ । नांगिनु भनेको साधारण मानव अभिव्यक्ति हो तर यसले धेरै महत्वपर्ूण्ा जटिलताहरुलाई उत्प्रेरति गररिहेको हुन्छ । कोही नांगिन्छ भने कसलाई आपत्ति - उनीहरु भन्छन् । नांगिनुलाई अपराध ठान्नु जातिवादलाइ प्रश्रय दिनु हो भन्ने उनीहरुको तर्क छ ।
नांगीनु अश्लीलताको एउटा रुपमा लिइन्छ । नांगो शरीर र अश्लीलतालाई जोडेर हर्ेर्नु व्यक्तिगत मान्यता होइन, यो संस्थागत मान्यता हो किनभने विश्वका कुनै पनि मुलुकले कुनै असामान्य परििस्थतिमा बाहेक नांगो पर््रदर्शनलाई अनुमति दिदैनन् । यौनप्रति लचिला बेलायत र अमेरकिा जस्ता देशमा त यसलाई अनुमति छैन भने अरु देशमा त झन र्सार्वजनिक निर्वस्त्रीकरण किन पाच्य हुन्थ्यो र -
नांगिन पाउनुपर्ने अधिकारका लागि लडिरहेका बेलायती नागरकि भिन्सेन्ट बेदेललाई धेरैपटक प्रहरीले गिरफ्तार गर्‍योे तर अदालतमा पनि नांगै जाने जिद्दी गरेपछि उनलाई फेर िथुनामा राखियो । बेदेल भन्छन्- मान्छे हुनु कुनै अपराध हैन, मलाई गिरफ्तार गरेर मानव हुने अधिकार उल्लंघन गरएिको छ ।
नांगिएर विरोध वा अपिल गर्ने नया“ अभ्यासको सिको गराउनुमा पेटा कार्यकर्ताको योगदानले ठूलै काम गर्‍योे । यसको सिको गर्ने क्रम संसारभर िबढ्दै छ । यौनमा खुल्न नसकेको नेपाल जस्तो देशमा समेत नांगिएर विरोध गर्ने संस्कार सुरु भएको छ । वादी समुदायका महिलाहरु अर्ध नग्न भएर विरोध गर्नुले पनि नग्नता र विरोधको सम्बन्धलाई उजागर गर्‍योे । नेपाली महिलावादीहरुको मत भने यस विषयमा भिन्न छ । उनीहरु भन्छन्- मानवीय सम्मानका लागि वादी महिलाले राखेका सामान्य मागप्रति पनि राज्यले कान थुनेकाले अर्धनग्न विरोध गरएिको हो, यसमा यौनिकताको कुरा गौण हुन्छ । विषयलाई जसरी पनि व्याख्या गर्न सकिन्छ तर पनि नग्नता र यौनलाई कुनै पनि
प्रकारले भिन्न भिन्न विषयका रुपमा हर्ेन मिल्दैन ।
नांगिनु भनेको विरोध वा र्समर्थनको तल्लो स्तर हो, यस बाहेक विरोधको कुने रुप बा“की रह“दैन, नग्नताविरोधीहरु भन्छन् । सेक्सप्रति विश्व उदार हु“दै जानुले पनि यस्तो प्रवृत्तिलाई बढावा दिएको हो भन्ने निष्कर्षनिकाल्न गाह्रो पर्दैन । तर, नांगिनुलाई विरोधको अन्तिम अस्त्रको रुपमा लिने प्रवत्ति बढ्दै जाने हो भने विरोध विषय प्रधानको साटो यौनप्रधान हुने सत्यलाई विर्सनु हु“दैन ।